Kiedy dochodzi do podjęcia decyzji o rozwodzie pojawia się moment, w którym zadajemy sobie pytania natury prawnej. Co bowiem tak naprawdę oznaczać będzie dla nas orzeczenie rozwodu? Czy sąd może nie orzec rozwodu? Poniżej znajduje się garść informacji prawnych dotyczących rozwodu, skupiających się na najczęstszych pytaniach, jakie zadają sobie rozstający się rodzice.
Przesłanki orzeczenia rozwodu
Aby sąd mógł orzec rozwód konieczny jest zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, a zatem pomiędzy mężem i żoną muszą ustać więzi: fizyczne, duchowe, a także gospodarcze. Żaden przepis prawny nie wskazuje, ile czasu musi upłynąć od momentu ustania więzi małżeńskich, by można było mówić o trwałości rozkładu pożycia. Kwestię tą analizuje każdorazowo sąd, biorąc pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy.
Kiedy sąd nie orzeknie rozwodu?
Pomimo nastąpienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, niedopuszczalne jest orzeczenie rozwodu, kiedy:
- wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków (rozwód zawsze jest ogromnym przeżyciem dla dziecka, jednak chodzi tutaj np. o wystąpienie szczególnie niekorzystnych zmian w psychice dziecka),
- rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, a drugi małżonek nie wyraził zgody na rozwód i jego odmowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego,
- orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego np. w sytuacji, gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, a rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę
W praktyce bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, w której sąd oddala powództwo o rozwód powołując się na wyżej wymienione przesłanki. Wszystko zależne jest od konkretnego przypadku.
Czy możliwe jest orzeczenie rozwodu, gdy strony nadal mieszkają razem?
Fakt wspólnego zamieszkiwania małżonków nie wyklucza możliwości uzyskania rozwodu, jeżeli zostaną spełnione pozostałe przesłanki tj. ustanie więzi duchowej i fizycznej. Całkiem często zdarza się bowiem, że dalsze wspólne zamieszkiwanie małżonków jest tylko i wyłącznie wynikiem ich sytuacji ekonomicznej (np. ze względów finansowych żaden z małżonków nie ma możliwości wynajęcia mieszkania i wyprowadzenia się). W przypadku, gdy małżonkowie zamieszkują razem konieczne jest udowodnienie przed sądem, że rozkład pożycia faktycznie nastąpił i nie ma już szans, aby małżonkowie wrócili do „normalnego” pożycia.
Co z winą?
Jedną z ważniejszych kwestii w kontekście rozwodu jest także podjęcie decyzji czy będziemy się domagać orzeczenia winy w rozkładzie małżeństwa. W zależności od zgłoszonych żądań, sąd może orzekać o winie w rozkładzie małżeństwa (tj. orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednego małżonka lub z winy obojga małżonków), bądź wydać wyrok, w którym zaniecha orzeczenia o winie. Stanowiska małżonków mają decydujące znaczenie, co do długości i skomplikowania sprawy rozwodowej.
Jakie skutki ma orzeczenie rozwodu?
Kiedy wyrok rozwodowy się uprawomocni małżeństwo stron pod względem prawnym przestaje istnieć. Warto być świadomym co zmienia się z chwilą rozwiązania małżeństwa:
- każdy z rozwiedzionych małżonków ma możliwość zawarcia kolejnego związku małżeńskiego,
- między małżonkami ustaje wspólność majątkowa (każdy z małżonków to co nabywa, nabywa od tej pory do swojego majątku osobistego),
- majątek wspólny małżonków (sprzed rozwodu) można podzielić w drodze umowy bądź przed sądem,
- małżonkowie nie dziedziczą po sobie (dalej istnieje możliwość dziedziczenia na podstawie testamentu),
- przestaje obowiązywać domniemanie pochodzenia dziecka w małżeństwa (chyba, że dziecko urodzi się przed upływem 300 dni od jego ustania tj. od prawomocności wyroku rozwodowego),
- małżonek, który w wyniku zawarcia małżeństwa zmienił nazwisko, może w ciągu 3 miesięcy od rozwiązania małżeństwa powrócić do poprzedniego nazwiska, składając odpowiednie dokumenty przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego.
Pamiętajmy, każdy sprawa rozwodowa rozstrzygana jest przez sąd indywidualnie, a stanowiska małżonków mają decydujący wpływ na postępowanie rozwodowe.
Obraz Juliane Liebermann z Unsplash
