Słysząc sformułowanie „wyrok rozwodowy”, na myśl przychodzi od razu rozstrzygnięcie o rozwiązaniu małżeństwa. Wyrok rozwodowy reguluje jednak nie tylko kwestię rozwiązania małżeństwa, ale wszystkie inne kwestie związane z rozstaniem. Jakie rozstrzygnięcia znajdują się więc w treści orzeczenia? Czy zawsze muszą się tam znaleźć?
Jeżeli nie miałeś nigdy styczności z wyrokiem rozwodowym, nie wiesz, jak wygląda – być może warto zacząć od tej kwestii. Treść (sentencja) wyroku składa się z części wstępnej oraz rozstrzygnięcia. Część wstępna powinna zawierać: sygnaturę sprawy w sądzie, wizerunek orła w koronie, nagłówek wyroku, datę i miejsce jego wydania, oznaczenie sądu i wydziału, wymienienie członków składu orzekającego (sędziów) i protokolanta, wskazanie prokuratora (jeżeli brał udział w sprawie), datę i miejsce rozpoznania sprawy, rodzaj posiedzenia, określenie stron oraz zwięzłe oznaczenie przedmiotu sprawy. Dalsza część wyroku powinna zawierać rozstrzygnięcie o żądaniach stron, postanowienia dodatkowe oraz orzeczenie o kosztach postępowania. Sentencję wyroku kończą podpisy wszystkich sędziów, którzy brali udział przy wydawaniu orzeczenia.
Największe znaczenie ma dla Ciebie druga część wyroku, zawierająca rozstrzygnięcia sądu.
W wyroku rozwodowym znajdziesz:
- orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa;
- rozstrzygnięcie dotyczące winy – sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, jednak na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie; jeżeli sąd wydaje rozstrzygnięcie dotyczące winy, może być ono następujące:
- rozkład pożycia małżeńskiego nastąpił z wyłącznej winy jednego z małżonków;
- rozkład pożycia nastąpił z winy obojga małżonków;
- żaden z małżonków nie ponosi winy rozkładu pożycia;
- rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej i sposobie utrzymywania kontaktów z dzieckiem – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o wykonywaniu władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem;
- rozstrzygnięcie o alimentach – rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Jeżeli zatem nie możecie dojść do porozumienia w sprawie pokrywania kosztów utrzymania dziecka, sąd ustali obowiązek alimentacyjny w wyroku;
- orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania – o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania sąd orzeka w zasadzie wtedy, gdy w chwili wydania wyroku rozwodowego małżonkowie “zajmują” to mieszkanie, tzn. faktycznie z niego korzystają. Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków polega z reguły na tymczasowym rozdzieleniu małżonków przez przydzielenie każdemu z nich określonej części wspólnego mieszkania do odrębnego korzystania. Na zgodny wniosek stron sąd może zadecydować także o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli druga strona wyrazi zgodę na jego opuszczenie, może również odstąpić od orzekania w tej kwestii;
- rozstrzygnięcie dotyczące podziału majątku wspólnego – jeżeli łączy Cię z małżonkiem majątkowa wspólność ustawowa, sąd może na wniosek jednej ze stron orzec o podziale majątku wspólnego (ma to miejsce, jeżeli przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu – w przeciwnym wypadku podziału można dokonać u notariusza lub w osobnym postępowaniu sądowym);
- orzeczenie o kosztach postępowania – na koszty procesu składają się między innymi opłaty sądowe (w tym opłata od złożenia pozwu – aktualnie 600 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego (czyli koszty poniesione na usługi prawnicze, zatrudnienie profesjonalnego pełnomocnika – aktualnie stawka minimalna w sprawie o rozwód wynosi 720 zł); stopień obciążenia strony kosztami postępowania zależy od wydanego rozstrzygnięcia.
W każdym wyroku rozwodowym znajdziesz więc orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa i rozstrzygnięcie o kosztach postępowania. Jeśli razem z małżonkiem nie posiadacie dzieci, wyrok będzie miał znacznie mniej elementów – nie znajdziesz tam rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej czy alimentach. Podobnie będzie, jeżeli wychowujecie dzieci, jednak doszliście do porozumienia bez udziału sądu (w drodze mediacji, w uzgodnionym planie wychowawczym itd.). Treść wyroku rozwodowego zależy zatem od sytuacji i okoliczności każdej sprawy.
– Paulina Wojtas
Kancelaria Adwokacka Robert Ofiara
