Paneliści:
- Beata Książczyk- Fundacja Heli, zajmująca się tematyką alienacji rodzicielskiej.
- Karolina Oponowicz- dziennikarka, redaktorka i autorka książek. Prowadząca podcast Najgorsza Matka Świata.
- Bartłomiej Brzozowski- autor bloga Trudne Relacje.
- Nikodem Sadłowski- pracownik szkockiej organizacji pozarządowej wspierającej ojców i dzieci, autor książek.
Moderatorka; Joanna Szulc- dziennikarka z wykształceniem socjologicznym i psychologicznym, redaktorka, autorka książek.
Panel „Dobro rodzica w rozstaniu” był jedną z pozycji wzbudzających największe zainteresowanie na 1 Ogólnopolskiej Konferencji „Razem Wobec Rozstania”.
Biorący w nim udział rozmówcy wnieśli w dyskusję nie tylko spojrzenie eksperta na co dzień zajmującego się problematyką rozstaniową, ale też poszerzyli perspektywę obserwatorów/słuchaczy za sprawą osobistego, często trudnego doświadczenia. Szczerość i otwartość z jaką paneliści dzielili się swoimi prywatnymi historiami były wartościami nie do przecenienia i wzbudziły gorącą dyskusję online w sekcji Q&A.
Dyskusja oscylowała wokół trzech zasadniczych obszarów życia rodzica będącego w procesie rozstania i rozwodu: potrzeb, wsparcia i świadomości, jednak naczelną kategorią wciąż pozostawało „dobro dziecka”. Dobro rozumiane jako:
- relacja, współdobrostan dziecka i rodzica (Nikodem Sadłowski),
- prawo do bycia „widzianym” przez rodziców zawsze i wszędzie, do poszanowania potrzeb dziecka (Beata Książczyk)
- bezpieczny, przewidywalny świat, którego architektem i nawigatorem jest rodzic ( Karolina Oponowicz)
- „mniejsze zło” w sytuacji rozstania rodziców pozostających w silnym, wyniszczającym konflikcie ( Bartłomiej Brzozowski)
Wszyscy rozmówcy (występujący tu w różnych życiowych rolach: m.in. jako rodzice doświadczający alienacji, rodzice pełniący opiekę naprzemienną, nowi partnerzy rozwiedzionych rodziców) podkreślali jak ważna jest psychoedukacja i świadomość podmiotowości dziecka, które nie może stać się elementem partnerskiej rozgrywki stron konfliktu. Wszyscy także wskazywali na fundamentalną rolę wsparcia psychologicznego oraz innych form pomocy w trudnym procesie rozstania, szczególną wagę przywiązując do instytucji pozasądowego rozwiązywania sporów czyli mediacji, oraz pomocy całej sieci wsparcia systemowego.
„Trudno jest zadbać o siebie, kiedy nawet zadbanie o dzieci bywa wyzwaniem ponad siły. Nam bardzo pomogły mediacje, jestem ich ogromną zwolenniczką, tam wiele dobrego może się wydarzyć. Zachęcam do tego, by jak najwięcej rzeczy na tej mediacji poruszyć, bo potem jest tylko łatwiej. Dogaduj się rodzicu z rodzicem przy pomocy mediatora. To jest fantastyczny fundament na przyszłość.”- mówiła Karolina Oponowicz.
„Sam mam syna, który ma autyzm i nigdy nie będzie samodzielny. Rozstając się szukaliśmy wsparcia wszędzie: współpracowaliśmy ze szkołą, informowaliśmy otwarcie, że rodzina jest w procesie rozstania. Nie bójmy się, nie wstydźmy się korzystać z pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej, tu działa zasada maski tlenowej: najpierw zakładamy ją sobie, potem dziecku”- dodał Nikodem Sadłowski.
W panelu poruszono też trudności, z jakimi na co dzień mierzą się rodziny patchworkowe. Beata Książczyk, żona męża mającego syna z poprzedniego związku przestrzega nowych partnerów rodziców przed pułapką rywalizacji: „nie możemy rywalizować z biologiczną mamą czy tatą dziecka. Dajmy tym dzieciom czas, niech ono się z nami oswoi we własnym rytmie. Nie wchodźmy w tę relację na siłę, na trzeciego. Stwórzmy dziecku swojego partnera bezpieczny świat.”
Wiele emocji wzbudziło zagadnienie alienacji rodzicielskiej.
Bartłomiej Brzozowski, który przez rok nie miał kontaktu z własną córką podkreśla: „rodzic w sytuacji rozstania potrzebuje przede wszystkim móc być dalej dla swojego dziecka rodzicem. Ta wymuszona separacja, izolacja jest jak żałoba. Straty psychiczne są tu ogromne po wszystkich stronach, bo jak wspominają angielscy eksperci Nick i Karen Woodallowie- alienacja rodzicielska to jest zjawisko z obszaru zdrowia psychicznego, a nie organizacji opieki.”
Beata Książczyk na co dzień zajmująca się problematyką alienacji rodzicielskiej wskazywała na bezduszność sądowych orzeczeń, które bardzo często utrudniają umacnianie więzi między dzieckiem, a realizującym kontakty rodzicem. Według niej dobro dziecka jest nie do pogodzenia z procedurą sądową i tzw. „kultura prawną” prowadzenia spraw rozwodowych, gdzie pełnomocnicy zachęcają do nagrywania i zbierania „haków” na byłego partnera. Przekonuje, że warto patrzeć na rodzica swego dziecka nie tylko jak na wyłącznie złego człowieka.
Choć rozstanie jest niezwykle trudnym życiowym doświadczeniem, osobiste historie panelistów pokazują, że można przez nie przejść konstruktywnie, a przy wsparciu profesjonalnych pomagaczy – maksymalnie minimalizując straty.
Jak podkreśliła Joanna Szulc: „Ktoś może stać się naszym byłym partnerem, ale dziecko nigdy nie będzie naszym byłym dzieckiem”.
