Jak powiedzieć dzieciom o rozstaniu

To nigdy nie jest łatwa rozmowa i nie ma na nią dobrego czasu. Jednak trzeba ją przeprowadzić. Dziecko powinno więc wiedzieć, że decyzja rodziców jest wspólna, że oboje bardzo je kochają i rozwód tego nie zmieni i w żadnym razie rozstanie rodziców to nie wina dziecka.

Poruszane tematy

Dotyczy ZAGADNIEŃ

Autor

Zespół KOPD

Komitet Ochrony Praw Dziecka
Jak powiedzieć dzieciom o rozstaniu

To, jakie skutki wywoła rozwód w konstrukcji psychicznej dziecka, w przeważającej większości zależy od postawy, wiedzy i świadomości jego rodziców. Dlatego tak ważne jest, aby rozmowę z dzieckiem o rozwodzie rodzice przedstawili razem, jako wspólną decyzję. Dziecko powinno więc wiedzieć, że decyzja rodziców jest wspólna, że oboje bardzo je kochają i rozwód tego nie zmieni i w żadnym razie rozstanie rodziców to nie wina dziecka.

Treść przekazu powinna być dostosowana do wieku dziecka.

Jest to obowiązek rodziców, niezależnie od emocji i uczuć, jakie wobec siebie żywią i jaki jest rzeczywisty powód rozstania. “Taką podjęliśmy decyzję i uważamy, że to jest najlepsze dla naszej rodziny” – dziecku ta informacja w zupełności wystarczy.

Natomiast ważne dla dziecka jest to, jak teraz będzie wyglądało jego życie. Należy przedstawić mu plan przyszłości przynajmniej na najbliższe tygodnie. Dotyczy on kwestii mieszkaniowych i opieki nad dzieckiem. Dziecko musi też wiedzieć, jak będą wyglądały kontakty z rodzicem, który z domu się wyprowadzi. Informacja, że dziecko zawsze może się z nim spotkać, jest niewystarczająca. Dziecko potrzebuje konkretów, szczegółów. Konkretnej daty, konkretnego dnia tygodnia. Na przykład: “Będziemy się spotykać w środy i w soboty”.

Mądrze przeprowadzona rozmowa wyeliminuje negatywne skutki rozwodu przynajmniej na tyle, aby pomóc dziecku odnaleźć się w nowej rzeczywistości i sprawić, że znów poczuje się ono bezpieczne, wspierane i kochane.

Oto informacje, które trzeba przekazać dziecku:

  • “Bardzo nam przykro, nie udało nam się. Nie potrafimy się dogadać. Przestaliśmy się kochać”
  • Można odwołać się do tego co dzieci wiedzą: np. “Bardzo się kłóciliśmy i dlatego postanowiliśmy się rozstać”
  • Koniecznie trzeba powiedzieć, że to rozstanie nie zmienia uczuć do dziecka, że nadal oboje rodzice bardzo je kochają i nadal są dla niego mamą i tatą.
  • Gdy jedno z rodziców się wyprowadza – istotne jest zapewnić dzieci o możliwości kontaktu z osobą, która odchodzi. Ważne tu są informacje na temat tego, gdzie dokładnie będzie mieszkać.
  • Należy podkreślić, że rozwód dorosłych wynika z tego, że: “My, rodzice przestaliśmy się kochać, ale nie przestaliśmy kochać dzieci”. To jest konieczne, aby uchronić dzieci przed podświadomym braniem winy na siebie.
  • Wyjaśnij, czym jest rozwód: dokąd trzeba pójść, by go uzyskać, kto o tym decyduje, jak się nazywa to miejsce. Im więcej dziecko rozumie tym czuje się pewniej i bezpieczniej.
  • Dzieci nie powinny słyszeć złych rzeczy na temat drugiego rodzica. Kochają oboje rodziców i obwinianie siebie nawzajem rani ich uczucia i powoduje olbrzymie cierpienie, którego nie potrafią unieść.
  • Ważne, aby rodzic, z którym dzieci zostają, nie szukał w nich powiernika dla swojego cierpienia i problemów. Od tego są dorosłe osoby jak rodzina, przyjaciele, znajomi, terapeuci.
  • Nie wystarczy jedna rozmowa z dziećmi. Do tej sprawy trzeba wracać, nawet jeśli dzieci same nie pytają. W takich sytuacjach to nie znaczy, że dzieci nie myślą i nie przeżywają. Brak zainteresowania ze strony dzieci może świadczyć raczej o jakimś poważnym kłopocie, z którym dziecko nie potrafi sobie poradzić. Jest do tego potrzebna uwaga, wyczucie i takt, aby rozmowy te były pomocne dzieciom.
  • Nie ma nic złego w tym, że dziecko jest świadkiem cierpienia rodziców. Jest naturalne, że w tej sytuacji przeżywa się takie uczucia. Dorośli mają prawo do łez.
  • Jeśli dzieci reagują na wiadomość o rozwodzie płaczem lub złością to dobry znak, że czują się na tyle bezpiecznie, by wyrażać swoje prawdziwe uczucia. Nie ma potrzeby pocieszać je i mówić, że nic się nie stało i wszystko będzie dobrze. Dla dziecka stało się coś strasznego. Pocieszanie zabiera prawo do przeżywania i okazywania prawdziwych uczuć. Jeśli zaś dzieci zamykają się w sobie, powinny otrzymać szczególne wsparcie.
  • Warto, by o rozwodzie wiedziała nauczycielka w przedszkolu lub w szkole, niania i wszystkie ważne osoby zajmujące się dziećmi. Będzie im wtedy łatwiej opiekować się i rozumieć potrzeby dzieci.

Praktyczne rady dla rodziców:

To co każde z rodziców może zrobić dla dziecka:

  • dbajcie o utrzymanie pozytywnej relacje z dzieckiem bądźcie czuli i wrażliwi na jego potrzeby;
  • pamiętajcie że to Wy jesteście odpowiedzialni za sytuację rodzinną nie dziecko
  • kontrolujcie swoją złość i poczucie krzywdy;
  • powstrzymujcie się od nieuprzejmych zachowań względem drugiego rodzica;
  • powstrzymujcie się od wyrażania negatywnych opinii i uczuć w stosunku do drugiego rodzica;
  • powstrzymujcie się od rozmów z dzieckiem na temat spraw rozwodowych i życia osobistego drugiego rodzica;
  • to, że oceniacie swojego byłego partnera/partnerkę jako złego małżonka/kę nie oznacza, że dziecko musi w nim widzieć złego rodzica;
  • dotrzymujcie obietnic;
  • przestrzegajcie ustaleń sądowych w sprawie kontaktu z dziećmi;
  • jeśli czujecie, że nie radzicie sobie z uczuciami związanymi z rozwodem rozmawiajcie z życzliwymi osobami, pytajcie o radę tym którym ufacie, skorzystajcie z pomocy psychologa, mediatora weźcie udział w spotkaniach grupy dla rodziców.

Jeśli jesteś rodzicem, który nie mieszka z dzieckiem to dodatkowo:

  • staraj się oddzielić swoje uczucia i problemy związane z rozłąką z dzieckiem od jego potrzeb i twoich obowiązków;
  • gdy masz utrudniony kontakt z dzieckiem staraj się, przychodzić na spotkania nawet gdy terminy kontaktów nie są respektowane przez drugiego rodzica;
  • dbaj o jakość spotkań z dzieckiem – bądź tylko dla niego;
  • jeśli jesteś fałszywie oskarżony o krzywdzenie dziecka, współpracuj z osobami prowadzącymi dochodzenie i domagaj się nadzoru kuratora nad kontaktami z dzieckiem zamiast wycofywania się z wizyt.

Jeśli jesteś rodzicem, który mieszka z dzieckiem to dodatkowo:

  • zadbaj o regularny kontakt dziecka z drugim rodzicem – szanuj i wspieraj tę relację;
  • staraj się oddzielić swoje uczucia i problemy związane z samotnym rodzicielstwem od potrzeb dziecka i twoich obowiązków;
  • dbaj o jakość swoich relacji z dzieckiem – wykorzystuj maksymalnie czas przeznaczony dla dziecka – bądź tylko dla niego;
  • przekazuj regularnie informację drugiemu rodzicowi na temat ważnych spraw związanych z dzieckiem (leczenie, nauka, wypoczynek, problemy wychowawcze i tym podobne).

Zdjęcie autorstwa Annie Spratt z serwisu Unsplash

Przeczytaj także

Facebook
Twitter
LinkedIn