Obowiązujący na terenie Polski system prawny nie nakazuje, aby zakres obowiązku alimentacyjnego był uregulowany wyłącznie przez rozstrzygnięcie sądu. Mimo tego, że wielu osobom przyznanie alimentów kojarzy się jedynie z tą formą, w praktyce istnieje o wiele więcej możliwości. Kwestie alimentów na rzecz dziecka mogą być przedmiotem umowy pomiędzy stronami zarówno ustnej, jak i pisemnej. Jedną z nich jest zawarcie umowy o alimenty u notariusza, o czym w dzisiejszym wpisie.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jaka forma umowy alimentacyjnej będzie dla Ciebie najbezpieczniejsza?
- co koniecznie powinna zawierać taka umowa?
- kiedy warto zawrzeć umowę alimentacyjną u notariusza?
Serdecznie zapraszam do lektury.
FORMA UMOWY O ALIMENTY
Na początku wspomniałam o tym, że umowa o alimenty może zostać zawarta zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej. Zgadza się. Musisz jednak wiedzieć, że umowa ustna owszem, będzie wiążąca – ale trudna do wyegzekwowania. W każdej chwili mogą zajść okoliczności, w których relacje pomiędzy stronami pogorszą się. Trzeba przewidzieć również jeszcze gorszy scenariusz, gdy jedna ze stron zacznie uchylać się od płacenia alimentów.
W sytuacji w której strony są zgodne, jednakże zaufanie między nimi jest ograniczone, zalecam swoim Klientom, aby zawarli umowę o alimenty u notariusza. Umowę alimentacyjną należy traktować jako zabezpieczenie stron, nie jako wyraz złej woli czy braku zaufania wobec innych zainteresowanych.
Wcześniej alimenty mogły być ustalone wyłącznie na drodze sądowej. Obecnie notariusz może sporządzić umowę o określenie obowiązku alimentacyjnego, jednak wyłącznie przy zgodzie obojga rodziców na określoną wysokość opłat. Obie strony – zarówno rodzic zobowiązany, jak i działający w imieniu małoletniego dziecka – zgodnie określają wysokość alimentów, a także sposób oraz termin ich płatności. Dłużnik dobrowolnie poddaje się egzekucji świadczeń alimentacyjnych, a w ramach tej czynności zostaje sporządzony akt notarialny.
ALIMENTY U NOTARIUSZA – CO POWINNA ZAWIERAĆ UMOWA?
Umowa alimentacyjna powinna zawierać:
- dane obu stron – oznaczenie stron umowy jako wierzyciel (dziecko działające przez jednego z rodziców) i dłużnik,
- przedmiot umowy – czyli obowiązek alimentacyjny,
- wspólnie ustaloną wysokość alimentów,
- formę i datę płatności (do konkretnego dnia każdego miesiąca na podany rachunek bankowy),
- zapis o dobrowolnym poddaniu się egzekucji przez dłużnika,
- własnoręczny podpis każdej ze stron (w przypadku dziecka przez reprezentującą je osobę).
Forma aktu notarialnego jest równorzędnym tytułem egzekucyjnym, co w praktyce oznacza, że ma taką samą moc jak wyrok sądu. Jeżeli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie będzie ich płacił, można wszcząć postępowanie egzekucyjne bez przeprowadzania rozprawy sądowej. W tym celu składa się akt notarialny w sądzie rejonowym wraz z wnioskiem o nadanie mu klauzuli wykonalności.
Następnie, po nadaniu klauzuli wykonalności przez sąd, trzeba złożyć go u komornika. Po wykonaniu tych czynności, komornik przystępuje do egzekucji świadczeń alimentacyjnych. Warto zaznaczyć, że wszelkie wątpliwości, co do dopuszczalności ustalenia obowiązku alimentacyjnego w umowie zawartej w formie aktu notarialnego rozwiała uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 roku (sygn. akt III CZP 85/13):
„Stosunek alimentacyjny nie wyróżnia się niczym szczególnym na tle innych stosunków prawnych, które powstają z mocy samego prawa i mają pozaumowną podstawę”. W związku z tym, sąd dopuszcza nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, kiedy dłużnik składa oświadczenie o poddaniu się egzekucji świadczeń alimentacyjnych.”
Sąd definitywnie uznał za dopuszczalne nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, w którym dłużnik złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
KIEDY WARTO ZAWRZEĆ UMOWĘ ALIMENTACYJNĄ U NOTARIUSZA?
Reasumując, oto sytuacje, w których warto zawrzeć umowę alimentacyjną u notariusza:
- stronom zależy na czasie i chcą uniknąć prowadzenia postępowania sądowego,
- strony doszły do porozumienia w kwestii wysokości świadczeń oraz terminu i formy ich płacenia,
- zobowiązany do alimentów chce dobrowolnie płacić świadczenia alimentacyjne.
- Jedynym mankamentem tego rozwiązania jest konieczność poniesienia kosztów aktu notarialnego. Opłaty notarialne zależą od kilku kwestii, a mianowicie:
- wysokości świadczeń alimentacyjnych,
- okresu, na jaki alimenty będą zasądzone,
Maksymalną wysokość wynagrodzenia notariusza reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej z dn. 28 czerwca 2004 roku. Na ostateczny koszt notariusza przy alimentach składa się m.in. taksa notarialna. Dlatego też zalecam, aby po ostateczną wycenę zgłosić się bezpośrednio do kancelarii notarialnej.
Autorka reprezentuje Kancelarię Adwokackę Katarzyna Helszer https://www.helszer.pl/
Zdjęcie autorstwa Scott Graham z serwisu Unsplash
